Panthera –
rodzaj ssaków z rodziny kotowatych zaliczanych - z powodu dużych rozmiarów - do grupy wielkich kotów (podrodzina Pantherinae). Obejmuje pięć współcześnie żyjących gatunków (lwa, tygrysa, lamparta, jaguara i irbisa) i kilka wymarłych.
Cechy charakterystyczne[]
- Przedstawiciele rodzaju Panthera jako jedyne kotowate potrafią ryczeć, związane jest to z odpowiednią budową krtani
- Niepełne skostnienie kości gnykowej
Gatunki[]
Żyjące[]
- Panthera leo – Lew
- Panthera onca – Jaguar
- Panthera pardus – Lampart
- Panthera tigris – Tygrys
- Panthera uncia – Irbis
Wymarłe[]
- Panthera atrox – Lew amerykański
- Panthera gombaszoegensis
- Panthera palaeosinensis
- Panthera pardoides
- Panthera spelaea – Lew jaskiniowy
- Panthera youngi
- Panthera zdanskyi
Pantera śnieżna (irbis) czasami umieszczana jest w rodzaju Uncia, a pantera mglista i pantera borneańska zaliczane są do rodzaju Neofelis.
Prace Luo i in. (2004) oraz Mazáka i Grovesa (2006) wykazały istotne różnice genetyczne pomiędzy podgatunkami tygrysa i na tej podstawie Mazák i Groves dokonali rewizji rodzaju i zaproponowali przesunięcie tygrysa sumatrzańskiego i wymarłego już tygrysa jawajskiego do rangi gatunków
Ewolucja[]
Prawdopodobnie wspólny przodek gatunków zaliczanych do Panthera był morfologicznie najbardziej zbliżony do współczesnego lamparta. Żył około 5-4 mln lat temu. Wszystkie żyjące współcześnie gatunki są ze sobą bardzo blisko spokrewnione. Tygrys oddzielił się najwcześniej od linii ewolucyjnej pozostałych gatunków. Najmniej różnią się geny jaguara i tygrysa. 
Hybrydy (krzyżówki)[]
Pokrewieństwa pomiędzy wielkimi kotami są na tyle bliskie, że ich gatunki mogą się łatwo krzyżować dając czasami płodne potomstwo w linii żeńskiej. Najczęściej spotykaną hybrydą jest potomek tygrysicy i lwa - nazywany lygrysem. Obecnie takie krzyżówki spotykane są jedynie w niewoli, ale nie można wykluczyć, że dawniej - kiedy obszary występowania obydwu gatunków pokrywały się w większym stopniu - występowały również w warunkach naturalnych.
lew (samica) | tygrys (samica) | jaguar (samica) | lampart (samica) | |
lew (samiec) | Lew | Lygrys | Liguar | Liard |
tygrys (samiec) | Tigon | Tygrys | Tiguar | Tigard |
jaguar (samiec) | Jaglion | Jaguatiger | Jaguar | Jagupard |
lampart (samiec) | Leopon | Leotig | Leguar | Lampard |
Interakcje z człowiekiem[]
Znany już z zapisów kopalnych konflikt pomiędzy przedstawicielami rodzajów Homo i Panthera istniał od początku ich współistnienia. Duże, drapieżne koty żywiły się ssakami kopytnymi i naczelnymi. Człowiekowate poruszające się wolniej od kopytnych stanowiły dla wielkich kotów alternatywne źródło mięsa, zwłaszcza dla osobników okaleczonych lub chorych - takich, które utraciły pełną sprawność łowiecką.